De onzichtbare strijd: balanceren tussen veerkracht en aanvaarding
Er zijn dagen waarop alles donker lijkt. Waarop mijn lichaam me confronteert met grenzen die ik niet heb gekozen. Waarop ik bots op de simpele dingen—een trap die te steil voelt, een gesprek dat te veel energie vraagt, een onvoorspelbare vermoeidheid die als een mist neerdaalt en alles vertraagt.
En dan zijn er dagen waarop het lichter voelt. Waarop ik ruimte ervaar, beweging mogelijk is, en mijn beperkingen niet alles overschaduwen. Op die dagen lijkt er iets vanzelfsprekends in het ritme van mijn bestaan, alsof er een evenwicht gevonden is zonder dat ik ernaar zocht.
Maar tussen die dagen ligt een spanningsveld. Tussen wat ik wil en wat ik kan. Tussen hoe het vroeger was en hoe het nu is. Tussen strijd en acceptatie.
De last van beperkingen
Een verandering in gezondheid en conditie is nooit alleen fysiek. Het is ook een verschuiving in identiteit, in verwachtingen, in hoe je jezelf ziet en hoe je je verhoudt tot anderen. Er is een rouwproces in het verliezen van wat vanzelfsprekend was. De dingen die moeiteloos gingen, moeten opnieuw beoordeeld worden: is dit haalbaar, wat kost het me, hoe pas ik me aan?
In interactie met anderen voelt dat soms als een onzichtbare kloof. Mensen zien wat er wél gaat, niet altijd wat ervoor nodig is om dat mogelijk te maken. Ze bedoelen het goed als ze zeggen: “Maar je doet toch nog zoveel?” of “Iedereen heeft daar toch wel eens last van?” Maar tussen de dingen die zichtbaar zijn en de dingen die achterblijven in de stilte van mijn eigen leven, zit een wereld van verschil.
Het vraagt om geduld en compassie—met mezelf, met mijn omgeving. Om niet alleen de fysieke aanpassing te maken, maar ook de mentale en emotionele ruimte te vinden om te zijn met wat is.
Dualiteit en de weg naar evenwicht
Er is die constante onderstroom, de drang om vooruit te bewegen, die sterker is dan de bereidheid om stil te staan. Ik wil niet blijven hangen in wat niet meer kan. Ik wil ruimte maken voor wat nog wél mogelijk is. En dat betekent dat ik me inzet voor beweging, hoe klein ook, omdat iedere stap telt. Ik wil mijn mogelijkheden vergroten, de ruimte die er is benutten, me niet laten beperken door beperkingen.
Maar als ik me daarin verlies, als ik de grenzen niet zie of in mijn enthousiasme negeer en over de rand van mijn mogelijkheden stap, komt er een terugslag. En dan is daar het andere aspect van acceptatie: het erkennen van de grens, zonder verzet.
Advaita, de filosofie van non-dualiteit, leert me dat het niet gaat om óf vechten óf berusten. Het gaat niet om óf bewegen óf stilstand. Het gaat om zijn in het midden van die tegenstellingen. Om ruimte laten voor beweging, zonder te oordelen over de snelheid ervan. Om de inspanning van groei en de rust van acceptatie niet als tegenpolen te zien, maar als twee zijden van hetzelfde bestaan.
Wanneer ik in dat midden sta, zonder me vast te klampen aan waar ik zou moeten zijn, ontstaat er ruimte. Een adempauze. Een moment waarin ik niet hoef te kiezen tussen vooruit of achteruit, tussen vasthouden of loslaten. Daar, in dat moment, is er simpelweg zijn.
De lessen van de stoïcijnen
De stoïcijnen begrepen dit al lang geleden. Zij spraken over het dichotomievraagstuk: sommige dingen zijn binnen onze controle, andere niet. Het is zinloos om energie te verspillen aan dat laatste. Wat wel binnen onze invloed ligt, is hoe we omgaan met wat er is.
Epictetus zei: “Mensen worden niet verontrust door de dingen die gebeuren, maar door de manier waarop ze die dingen zien.” Dat betekent niet dat pijn, verlies of beperkingen er niet toe doen. Maar het betekent wel dat we de ruimte hebben om te kiezen hoe we ermee omgaan.
Voor mij betekent dat niet opgeven, maar ook niet krampachtig vasthouden aan iets dat er niet meer is. Het betekent niet klagen over de wind, maar de zeilen aanpassen aan de richting ervan. Het betekent erkennen dat er grenzen zijn, maar dat binnen die grenzen nog een wereld van mogelijkheden ligt. Niet eenvoudig, wel simpel.
In het moment zijn
Soms is het enige wat nodig is een stap terug. Een ademhaling. De erkenning dat vandaag is zoals vandaag is. Dat morgen anders kan zijn, maar dat ik daar nu niet hoef te zijn.
Het aanvaarden van beperkingen is geen eindpunt, maar een dynamisch proces. Ik beweeg binnen de ruimte die er is, en soms voelt die groot en soms voelt die klein. Maar altijd is er iets mogelijk, en in dat besef ligt vrijheid. Niet in het vechten tegen wat niet te veranderen is. Niet in het berusten in stilstand. Maar in het vinden van evenwicht, in het midden van alles.